บทความนี้ใช้ระยะเวลาในการอ่าน 5 นาที เลื่อนอ่านได้เล้ยยยยยย ☺
HIGHLIGHTS:
- สงกรานต์เป็นวันสำคัญที่เกี่ยวข้องกับประเพณีวัฒนธรรมที่คริสเตียนไทยไม่อาจหลีกเลี่ยง มีอะไรบ้างที่เราสามารถร่วมได้และอะไรบ้างที่ควรหลีกเลี่ยงเนื่องจากขัดกับคำสอนอันมีหลักของพระคัมภีร์ไบเบิ้ล วันนี้ชูใจจะมาเล่าแบบลึกๆ แต่เข้าใจง่ายแบบหมดเปลือก ในหัวข้อ “3 ประเด็นร้อนวันสงกรานต์ที่คริสเตียนต้องรู้!!!”
__________________________________
สวัสดีวันสงกรานต์ ครับชาวชูใจ ☺
หยุดยาวสงกรานต์ทีไร เราคนไทยหลายคนก็เก็บกระเป๋าเดินทางไปญี่ปุ่น เอ้ย! กลับบ้านหาญาติผู้ใหญ่ หรือพกปืนฉีดน้ำเตรียมออกไปรบคลายร้อนกันแล้ว แต่อย่าเพิ่งรีบร้อนไปนะครับจนกว่าจะได้อ่านบทความนี้ก่อน …
-
คริสเตียนรดน้ำดำหัวได้รึเปล่า?
หลายคนมีคำถามนี้ โดยเฉพาะผู้เชื่อใหม่ที่ทางบ้านไม่ได้เชื่อในพระเจ้า ยิ่งพอต้องกลับบ้านไปเจอญาติผู้ใหญ่ก็เกิดอาการขัดๆ เขินๆ ไม่รู้จะต้องวางตัวแบบไหน จะหนีไปหลบอยู่ในห้องก็ไม่ได้ทำตัวไม่ถูก ประเด็นอันละเอียดอ่อนนี้เราต้องเปิดใจก่อนครับและใช้ “สติ” พิจารณาแยกแยะระหว่างการแสดงความกตัญญู และ การแสดงออกตามวิถีไทยที่ผสานความเชื่อต่างๆ
พระคัมภีร์สนับสนุนให้เราแสดงความกตัญญูแต่ไม่ได้บันทึกวิธีการแบบไทยๆ เอาไว้
แน่นอน! เราคนไทยใจกตัญญู … ไม่มีพระคัมภีร์ข้อไหนห้ามแสดงออกถึงความเคารพนบน้อมเอาไว้เลย แถมบอกไว้ว่า …
“จงลุกขึ้นคำนับคนผมหงอกและเคารพผู้อาวุโส และจงยำเกรงพระเจ้าของเจ้า เราคือยาห์เวห์” (เลวีนิติ 19:32)
เฮ้ ยูววว์ … แต่การแสดงความเคารพแต่ละที่ไม่เหมือนกันและมันก็แตกต่างกันไปตามยุคสมัยซะด้วย ถ้าเป็นสมัยนี้บางประเทศเค้าก็ลุกขึ้นยืนแล้วโค้งครับ วัฒนธรรมตะวันตกไม่มีคำว่า “กราบและไหว้” ในชีวิตประจำวัน ส่วนฝั่งบ้านเราจะเป็นอีกแบบเลย หมอบกราบ คลานเข่า อะไรก็ว่าไป วิธีแสดงออกแตกต่างตามวัฒนธรรมของบ้านเมืองนั้นๆ ไม่มีข้อกำหนดตายตัวว่าจะต้องกราบเท้ามั้ย หรือกราบตัก เอาผมเช็ดเท้าเลยรึเปล่า หรือต้องจุ๊บมือเอาน้ำมันหอมหยอดหัวกันแบบคนฮีบรู (ลองอ่าน ลูกา 7 :44-50)
ดังนั้นวีธีการแสดงออกไม่ใช่ประเด็น เราจะไม่เถียงกันครับ “…แต่ความเชื่อซึ่งแสดงออกเป็นการกระทำด้วยความรักนั้นสำคัญ” (กาลาเทีย 5:6) ยิ่งเป็นคริสเตียนยิ่งต้องทำให้ดีงามสมกับที่เราเป็นลูกพระเจ้า คือไม่ใช่เคารพนบนอบเป็นพิธีเท่านั้นแต่แสดงออกอย่างจริงใจในทุกสถานการณ์ แบบนี้ไม่ใช่แค่เป็นการให้เกียรติญาติผู้ใหญ่แต่เป็นการให้เกียรติพระเจ้าด้วยนะครับ
ภาพจาก เที่ยวเชียงใหม่
ว่ากันด้วยการดำหัวด้วย “น้ำขมิ้นส้มป่อย VS น้ำอบ น้ำปรุง”!!!
การใช้น้ำแทรกอยู่ในแทบทุกพิธีกรรมในโลก การรดน้ำผู้ใหญ่ของภาคกลางและการดำหัวของคนภาคเหนือก็เป็นประเพณีหนึ่งซึ่งมีการใช้ “น้ำ” เข้ามาเป็นองค์ประกอบของการแสดงความเคารพและการยกโทษให้แก่กัน ความหมายสากลของน้ำ คือ ตัวแทนของความสงบ ร่มเย็น การชำระล้างมลทิน การยกโทษ และความเจริญงอกงาม (เป็นความหมายเชิงสัญลักษณ์)
น้ำหอมๆ ทำให้บรรยากาศสดชื่น แต่น้ำธรรมดาๆ ที่ถูกใช้ในพิธีกรรมต่างๆ นั้นถูกใส่คุณค่าและความหมายลงไปโดยมนุษย์ ทำให้น้ำธรรมดากลายเป็นอย่างอื่นไป สำหรับชาวภาคเหนือแล้วจะมีการใช้น้ำจากฝักต้นส้มป่อย ซึ่งมีวิธีปรุงพิเศษที่เข้าข่ายน้ำมนต์! เอ้า ขนาดนั้นเลยเหรอ?!
ตามความเชื่อพื้นถิ่นของชาวเหนือนั้น ต้นส้มป่อยเป็น “ต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์” ที่มีฤทธิ์ในการไล่เสนียดจัญไร ฝักส้มป่อยนั้นมีอนุภาพโดยไม่ต้องผ่านการสวดคาถาใดๆ (เป็นน้ำมนต์ในตัวอยู่แล้วเรียบร้อย) สามารถชำระล้างสิ่งรังควาน ฝันร้าย หรือสิ่งเลวร้ายต่างๆ นานา (เทพมาก)
ศักดิ์สิทธ์แค่ไหน ถามควายทรพีดู … (แค่ตกใส่หัวฆ่าพ่อตายเลย)
ในตำนานชาดกเรื่องควายทรพีฆ่าพ่อ ถูกเล่าว่า ทรพีคิดเทียบรุ่นกับพ่อจึงได้ต่อสู้กับทรพาพ่อของตน ระหว่างนั้นเกิดพลาดท่าไปชนต้น ส้มป่อย น้ำค้างบนฝักส้มป่อยตกลงมาใส่หัว ก็เลยได้พลังเลเวลอัพจนสามารถสู้ชนะทรพาควายผู้พ่อ ขวิดซะจนทนพิษบาดแผลไม่ไหวตายไปเลย
นอกจากนี้น้ำส้มป่อยยังถูกใช้ในพิธีกรรมทางศาสนาอื่นๆ มากมายทั้ง เป็นน้ำมนต์ สักยันต์ รวมถึงการสงน้ำพระ ดำหัวพระสงฆ์ กรวดน้ำอุทิศส่วนกุศล การสะเดาะเคราะห์ การอาบล้างซวย และสารพัดพิธีกรรมอื่นๆ (น้ำหมักป้าเช็งยังแพ้!)
หลักการจากพระคัมภีร์ในเรื่องนี้คือ “อย่าทำให้พี่น้องของตนสะดุด”
“ดังนั้นอย่าให้เรากล่าวโทษกันและกันอีกเลย แต่จงตัดสินใจดีกว่าว่าจะไม่วางสิ่งซึ่งทำให้พี่น้องสะดุด หรือสิ่งกีดขวางทางของเขา ในฐานะที่ข้าพเจ้าอยู่ในพระเยซูองค์พระผู้เป็นเจ้าก็เชื่อแน่ว่า ไม่มีอะไรที่เป็นมลทินในตัวเองเลย แต่ถ้าใครถือว่าสิ่งใดเป็นมลทินสิ่งนั้นก็เป็นมลทินสำหรับคนนั้น” (โรม 15:13-14)
ดังนั้น หากดูที่จุดประสงค์การใช้งานของน้ำส้มป่อยจึงถูกจัดประเภทอยู่ในหมวดของ น้ำมนต์ศักดิ์สิทธ์ (holy water) มากกว่าที่จะเป็น น้ำหอม (Perfume) ด้วยความโฮลี่รุนแรงขนาดนี้ หลายคนจึงมักเกิดคำถามต่อการใช้น้ำส้มป่อย ว่าใช้ได้มั้ย? ชูใจก็มีข้อมูลให้ตามนี้และขอเสนอทางเลือกในการใช้ น้ำอื่นๆ ที่ทดแทนกันได้แก่…
ผ่าง!!! น้ำอบและน้ำปรุง อันเป็นน้ำหอมสไตล์ไทย ที่ทำจากดอกไม้หอมๆ และเป็นของจำพวกของใช้ในชีวิตประจำวันมากกว่าน้ำมนต์ ซึ่งให้ความดีต่อใจและสบายใจมากกว่าครับ หรือ อาจประยุกต์ใช้น้ำสะอาดโรยกลีบดอกไม้แค่นี้ก็หอมเย็นชื่นใจทุกฝ่ายแล้วล่ะครับ บอกลาส้มป่อยไปเลย
-
เป็นคริสเตียนอวยพร-รับพรกันในวันสงกรานต์ได้มั้ย?
ที่มาภาพจาก postjung
ตอบกันตรงนี้เลย … เป็นคริสเตียนอวยพรกันได้ทุกวันครับ ทุกวันเป็นวันของพระเจ้าไม่ว่าจะเป็นวันชื่ออะไร
สำหรับครอบครัวที่เป็นคริสเตียนแล้วเราจะขอให้พระเจ้าอวยพร และอธิษฐานเผื่อกัน การขอให้พระเจ้าอวยพรลูกหลานนั้นก็เป็นเรื่องที่พบได้ในพระคัมภีร์ไม่ใช่เรื่องแปลก (เช่น ในปฐมกาล 27:26-28 ตอนที่ยาโคบอวยพรอิสอัค) การที่คริสเตียนดำหัวรดน้ำอวยพรต่อกันเป็นภาพที่งดงามตามท้องเรื่องไทยๆ ดูอบอุ่นเต็มไปด้วยความรักและสามัคคีกัน และการที่คนรุ่นใหม่รู้จักที่จะอ่อนน้อมเชื่อฟังก็เป็นพระประสงค์ของพระเจ้าที่มอบหมายแก่เรา ☺
“ฝ่ายบุตรจงนบนอบเชื่อฟังบิดามารดาของตนในองค์พระผู้เป็นเจ้า เพราะกระทำอย่างนั้นเป็นการถูก จงให้เกียรติแก่บิดามารดาของเจ้านี่เป็นพระบัญญัติข้อแรกที่มีพระสัญญาไว้ด้วย เพื่อเจ้าจะไปดีมาดี และมีอายุยืนนานที่แผ่นดินโลก” (เอเฟซัส 6:1-3)
ดังนั้น คริสเตียนไม่ต้องกลัวน้ำและไม่ต้องหนีคำอวยพรนะครับ สำหรับน้องๆ ที่มีผู้ใหญ่ไม่ได้เป็นคริสเตียนก็ให้ท่านเหล่านั้นอวยพรเราและรับเอาไว้ด้วยความขอบคุณ อย่าไปขึ้นเสียงหรือเลี่ยงท่านครับเพราะถ้าทำแบบนั้นผู้ใหญ่จะพลอยแบนพระเยซูของเรา อย่าลืมทำตัวน่ารักๆ ด้วยล่ะ เพราะสำหรับผู้อื่นที่ไม่ใช่คริสเตียน “พระเจ้าที่เราเชื่อ สำคัญกับเค้าน้อยกว่า ตัวเราที่เชื่อพระเจ้า” ส่วนถ้าผู้ใหญ่ท่านจะมัดมือให้ ก็ลองตอบไปอย่างสุภาพว่า หนู/ผมเป็นคริสเตียนขอไม่มัดได้ไหม จะขอกอดขอหอมแทนก็ไม่ว่ากัน
เพราะเค้าไม่รู้จักพระเจ้าแต่รู้จักเรา การที่เค้าจะรู้จักพระเจ้าได้นั้นเกิดจากการมองเห็นผ่านชีวิตเรา บ่อยครั้งเมื่อเราชัดเจนในความเชื่อญาติผู้ใหญ่ของเราก็จะเริ่มพูดคำว่า “พระเจ้าอวยพรนะลูก” เองครับ โดยอาจเริ่มต้นจากการที่เราขอพระเจ้าของเราอวยพรให้อวยพรท่าน
-
คริสเตียนเป็นนางสงกรานต์ได้มั้ย?
“คือสวยไงคะ แล้วทาง อบต.ก็มาขอให้ขึ้นเวที แบบนี้หนูควรทำไงดี?” อ๊ะ เย็นก่อนครับขุ่นน้อง ชูใจมีข้อมูลอะไรจะมาบอก ฟังก่อนและค่อยไปตัดสินใจ
ตำนานนางสงกรานต์ที่มีจารึกไว้ที่วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม คร่าวๆ ก็คือ ตำนานความซวยของท้าวกบิลพรหม ที่แพ้ภัยตัวเองจากการท้าตอบปัญหากับธรรมบาลกุมารจนต้องตัดหัวตัวเอง เลยมอบหมายให้ธิดาทั้ง 7 ผลัดเวรกันนำพานมารองรับหัวของตนแล้วตระเวนบินรอบโลก เพราะถ้าหัวตกลงมาบนโลกไฟมันจะไหม้ ตกไปในน้ำ น้ำก็จะแห้ง (นี่หัวหรือดวงอาทิตย์?!) ธิดาทั้ง 7 สีก็มีกัน 7 วัน ปีไหนปีใหม่ไทยตรงวันไหน ก็จะมีคำทำนายของพราหมณ์ตามมา โดยนางสงกรานต์ที่ประกวดกันก็เป็นตัวแทนแห่งดวงจันทร์ ไม่ใช่! ตัวแทนแห่งคำทำนายที่จะลงทัณฑ์ประเทศนี้นี่เอ๊งงงง
คงต้องพิจารณากันใหม่ สำหรับน้องๆ คริสเตียนที่กำลังจะขึ้นเวทีเป็นนางสงกรานต์ เพราะแม้น้องๆ ไม่ได้แห่หัวใคร แต่การเป็นเทพีสงกรานต์ตามความเชื่อนั้นก็คงไม่ค่อยเหมาะเท่าไหร่ ถ้าน้องสามารถเลี่ยงเวทีนี้ได้ ไปประกวดมิสทีนไทยแลนด์ มิสแกรน มิสยูนิเวิร์ส เดอะเฟสไทยแลนด์ไปเลยดีกว่าครับ ไม่ผิดความเชื่อแน่นอน ☺
__________________________________
สรุป
วัฒนธรรมย่อมมีการ “ปะทะประสาน” หมายถึง มันสามารถผสมผสานและกลมกลืนกันได้และส่วนที่เข้ากันไม่ได้ก็หักล้างกันบ้างแต่ยังคงงดงามและเจริญงอกงาม
1. คริสเตียนสามารถแสดงความเคารพผู้ใหญ่ด้วยการดำหัวได้ แต่ควรหลีกเลี่ยงการใช้น้ำขมิ้นส้มป่อยอันเกี่ยวข้องกับแนวคิดเรื่องน้ำศักดิ์สิทธฺิ์ที่มีความผูกพันธ์อย่างแยกกันไม่ออกกับความเชื่อดั้งเดิม
2. คริสเตียนสามารถอวยพรแก่กัน และรับคำอวยพรได้โดยไม่มีปัญหา
3. คริสเตียนไม่ควรเข้าร่วมการประกวด หรือ เกี่ยวข้องกับเทพีสงกรานต์เพราะมีความเกี่ยวข้องกับตำนานความเชื่อที่ขัดกับหลักความเชื่อของเรา
หลักการทั่วไปในเรื่องวัฒนธรรมก็คือ สามารถเข้าร่วมได้ตราบใดที่วัฒนธรรมนั้นไม่ได้เกี่ยวข้องโดยตรงกับรูปเคารพหรือสุ่มเสี่ยงที่จะทำให้เกิดการสะดุดของพี่น้อง หากอะไรที่เกิดคำถามตัวเราและผู้อื่นก็ควรต้องหาคำตอบเพื่อลบข้อสงสัยนั้นหรือหลีกเลี่ยงที่จะไม่ทำดีกว่า เพื่อเห็นแก่จิตวิญญาณของพี่น้อง แต่ถ้ากิจกรรมเหล่านั้นมีความเกี่ยวข้องกับรูปเคารพเราต้องหลีกเลี่ยงนั่นเองครับ
อนึ่ง … บทความนี้เป็นเพียงการรวบรวมข้อมูล และมีส่วนผสมของความคิดเห็นส่วนบุคคล หากมีข้อสงสัยเพิ่มเติมลองปรึกษาผู้นำที่โบสถ์เพิ่มเติมในประเด็นต่างๆ ได้ครับ
#เดินทางปลอดภัย สดใส แข็งแรงในวันปีใหม่ไทยครับ
ด้วยรักและชุ่มฉ่ำใจ ☺
ข้อมูลเพิ่มเติม ::
ประวัตินางสงกรานต์ อ้างจาก https://hilight.kapook.com/view/21050
ประเด็นเรื่องส้มป่อย อ้างจาก http://9mahawed.blogspot.com/2014/02/blog-post.html
ประวัติน้ำอบ อ้างจาก https://www.siamzone.com/board/view.php?sid=2902488
.
ติดตามบทความในคอลัมน์ #Featured คอลัมน์ในกระแสที่หยิบจับเอาเรื่องทั่วไปมาพูดคุยกันในมุมมองของคริสเตียน ทุกวันพฤหัสสีส้มนะคะ ☺
Related Posts
- Author:
- Blogger ผู้มากความสามารถในงานเขียน เป็นคริสเตียนที่เรียนสังคมวิทยา ฯ มาอย่างโชกโชน สเตตัสปัจจุบันเป็นนักเขียนอิสระ และ รับใช้พระเจ้าไปด้วย :)
- Illustrator:
- Narit
- เนื้อแท้เป็นคนรักหนัง เบื้องหลังดีไซน์เก๋ๆ สวยๆ ของเว็บชูใจ คือฝีมือของเค้า นักออกแบบตัวยงผู้รักบอร์ดเกมเป็นชีวิตจิตใจ และอยากเห็นงานสร้างสรรค์คริสเตียนไทยพัฒนาก้าวไกลไม่แพ้ชาติไหนในโลก
- Editor:
- Jick
- บก.ชูใจ ผู้ใฝ่ฝันจะชูใจน้องๆ จากความพลาดของตัวเอง
